
Miejsce i przyczyna dolegliwości
Tendinopatia, tenosynovitis czy tendinitis?


Jak badać de Quervain?
Badanie fizykalne może ujawnić obrzęk i tkliwość w okolicy pierwszego przedziału prostowników nadgarstka. Test Finklesteina, który polega na czynnym lub biernym odwiedzeniu łokciowym nadgarstka (w zależności od stopnia bólu – z udziałem kciuka lub bez), może reprodukować objawy w okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej. Wynika to z ograniczonego ślizgu ścięgien APL i EPB w zwężonym tunelu spowodowanym pogrubieniem troczka prostowników oraz ścięgien APL i EPB lub obrzękiem zapalnym w pochewce ścięgien. Możemy wykorzystać również inne testy jak np.:
1. Test Eichhoffa.
– Przedramię pacjenta oparte na kozetce stroną łokciową z nadgarstkiem poza kozetką.
– Pacjent zaciska palce w pięść, obejmując kciuk.
– Badający stabilizuje przedramię, a drugą ręką wprowadza przywiedzenie dołokciowe nadgarstka.
WYNIK POZYTYWNY: Pogorszenie dolegliwości bólowych na przebiegu ścięgien pierwszego przedziału prostowników.
Uwagi:
– Często błędnie opisywany jako test Finkelsteina.
– Ze względu na mocno prowokacyjny charakter może dawać wyniki fałszywie pozytywne.
– W przeciwieństwie do testu WHAT, test Eichhoffa angażuje dodatkowo stawy: promieniowo-łódeczkowaty, łódeczkowato-czworoboczny i śródręczno-paliczkowy.
2. Test What.
– Pacjent zgina maksymalnie nadgarstek do granicy bólu z maksymalnie wyprostowanym i odwiedzionym kciukiem.
– Badający zwiększa odwiedzenie kciuka, prosząc o opór.
Uwagi:
−Test stworzony do izolowanej oceny mięśnia odwodziciela długiego kciuka i mięśnia krótkiego prostownika kciuka z możliwością kontroli bólu przez pacjenta (w momencie bólu pacjent odpuszcza nacisk).
– w przeciwieństwie do testów Finkelsteina i Eichhoffa. −− Test jest dobry do odrzucenia występowania urazu.

Leczenie
Leczenie zachowawcze zapalenia pochewki ścięgna w przebiegu choroby de Quervaina różni się w zależności od stopnia zaostrzenia. Stosuje się leki przeciwzapalne, zastrzyki z kortykosteroidów oraz fizjoterapię. Specyficzne elementy fizjoterapii obejmują modyfikację aktywności z edukacją pacjenta, terapie manualne, terapie przeciwobrzękowe, kinezyterapię. Wykazano, że stosowanie szyny Spica w stawach kciuka pomaga w leczeniu bólu poprzez unieruchomienie stawów kciuka i nadgarstka, zapobiegając w ten sposób zgięciu stawu MP kciuka i ograniczeniu odwiedzenia dołokciowego. Ilyas i wsp. stwierdzają, że taka stabilizacja jest skuteczna w przypadku wstrzyknięcia kortykosteroidu, gdzie staw powinien być w unieruchomieniu. Dzięki temu ścięgna APL i EPB są w rozluźnieniu w pozycji zmniejszającej tarcie w stawie, które może prowadzić do nasilenia bólu i stanu zapalnego.

Rodzice lub opiekunowie niemowląt są narażeni na zwiększone ryzyko rozwoju zapalenia pochewek ścięgnistych de Quervaina z powodu powtarzających się czynności podnoszenia i przenoszenia zmuszających nadgarstek do odchylenia kości łokciowej. Dlatego nowi rodzice i osoby zajmujące się opieką nad dziećmi są zachęcane do ograniczania podnoszenia i noszenia dzieci tak bardzo, jak to możliwe. Ponadto obrzęk tkanek miękkich, zatrzymanie płynów i wiotkość więzadeł są częstymi skutkami ciąży, które mogą wpływać na odpowiedź zapalną i ucisk na pierwszy przedział prostowników nadgarstka.
Celem ćwiczeń terapeutycznych jest poprawa poślizgu ścięgien APL i EPB w pierwszym przedziale prostowników nadgarstka. Aktywne ćwiczenia w bezbolesnym zakresie ruchu (AROM) są inicjowane zgodnie z tolerancją pacjenta, koncentrując się na stawach nadgarstka i kciuka. Następnie ścięgna APL i EPB są delikatnie włączane do zgięcia MP kciuka w połączeniu z odchyleniem łokciowym nadgarstka. Następnie inicjowane są ćwiczenia wzmacniające, aby pomóc w powrocie do aktywności funkcjonalnej.
Podsumowanie
Chociaż leczenie wykorzystujące ćwiczenia i modyfikację obciążeń w połączeniu z NLPZ-etami i iniekcjami kortykosteroidów wykazało złagodzenie objawów zapalenia pochewki ścięgnistej w przebiegu de Quervaina, może być konieczne uwolnienie pierwszego przedziału prostowników, jeśli objawy się utrzymują. Metody leczenia zapalenia pochewek ścięgnistych de Quervaina wykorzystujące ćwiczenia i modyfikację obciążeń powinny być wspomagane poprzez edukację pacjenta, unieruchomienie, oraz leczenie manualne (w celu modyfikacji odczuć bólowych).
Dariusz Ciborowski
Grzegorz Ślęczka
Bibliografia
1)Goel R, Abzug JM. de Quervain’s tenosynovitis: a review of the rehabilitative options. Hand (N Y). 2015 Mar;10(1):1-5. doi: 10.1007/s11552-014-9649-3. PMID: 25762881; PMCID: PMC4349843.
2)Allbrook V. 'The side of my wrist hurts’: De Quervain’s tenosynovitis. Aust J Gen Pract. 2019 Nov;48(11):753-756. doi: 10.31128/AJGP-07-19-5018. PMID: 31722458.