Rzetelność powszechnie stosowanego testu Straight Leg Raise (SLR) w wykrywaniu bólu korzeniowego jest ważna, aby konsekwentnie stosować go w praktyce klinicznej. Wcześniejsze przeglądy systematyczne wykazały, że SLR słabo sprawdza się w diagnozowaniu bólu korzeniowego odcinka lędźwiowego. Często pomijanym problemem związanym z tym testem jest fakt, że może on dawać „pozytywny” wynik z powodu podrażnienia tkanek innych niż nerwowe – czyli wynik fałszywie dodatni. Może to odpowiadać na pytanie, dlaczego SLR ma często słabą wartość diagnostyczną.
Dlatego proponuje się manewry różnicowania strukturalnego w celu odróżnienia rzeczywistego podrażnienia tkanki nerwowej od wrażliwości tkanki nienerwowej (np. dodanie w końcowej fazie testu zgięcia grzbietowego stopy, zgięcie odcinka szyjnego, przywiedzenie biodra). Autorzy przedstawionego poniżej badania zaktualizowali poprzedni przegląd systematyczny i tym samym uwzględnili rzetelność SLR w porównaniu z zróżnicowaniem strukturalnym.
Metodyka
Przeprowadzono przegląd systematyczny z metaanalizą obejmującą osoby w wieku powyżej 16 lat, które odczuwały ból w dolnej części pleców. Włączono uczestników z różnych środowisk klinicznych. Wyniki przeglądu podzielono na 1)pacjentów z bólem kończyn dolnych związanych z bólem dolnego odcinka lędźwiowego oraz na 2)„mieszane” próby pacjentów. Przegląd był zgodny z zalecanymi wytycznymi PRISMA.
Interpretacja współczynników rzetelności (Kappa) testu SLR była następująca:
– 0.81 to 1.00 = substantial (istotna).
– 0.61 to 0.80 = moderate (umiarkowana).
– 0.41 to 0.60 = fair (średnia).
– 0.11 to 0.40 = slight (niewielka).
– 0.00 to 0.10 = virtually none (nieistotna).
1) Metaanaliza wykazała umiarkowaną zgodność u pacjentów z bólem kończyn dolnych związanych z odcinkiem lędźwiowym oraz istotną zgodność w grupie mieszanej przy wykorzystaniu różnicowania strukturalnego (dodatkowe zgięcie grzbietowe stopy, zgięcie odcinka szyjnego, przywiedzenie biodra) (rycina poniżej).
2) W grupie mieszanej poziom zgodności był średni, gdy SLR wywoływał objawy bez zróżnicowania strukturalnego (rycina poniżej).
3) Gdy SLR był wykonany bez różnicowania strukturalnego i prowokował ból poniżej kolana, zgodność była średnia w grupie mieszanej (rycina poniżej).
4) Gdy wykonanie testu SLR bez różnicowania strukturalnego wywołało ból dolnego odcinka pleców i/lub promieniowanie do kończyny dolnej, zgodność była średnia (rycina poniżej).
Dyskusja
Badanie obejmowało uczestników, którzy zgłaszali się z bólem kończyn dolnych powiązanych z odcinkiem lędźwiowym. Nie jest jednak określone, w jaki sposób zdefiniowali związek bólu kończyny z odcinkiem lędźwiowym.
Do badania włączono pacjentów z dowolnego środowiska klinicznego. Wiele osób przebywała w szpitalach, przychodniach specjalistycznych lub było kierowanych od swojego lekarza rodzinnego (a zatem grupa nie była obserwowana tylko w podstawowej opiece zdrowotnej). Może to ograniczyć możliwość uogólnienia grupy pacjentów przyjmowanych w POZ lub takich, u których możliwy był bezpośredni dostęp do fizjoterapii.
W badaniu nie była zawarta identyfikacja stopnia choroby. U osób z ciężkim uszkodzeniem, testy takie jak SLR, czy skrzyżowany SLR Test były łatwiejsze do wykonania i wykrycia radikulopatii. U pacjentów bardziej reaktywnych łatwiej można zastosować testy prowokacyjne, podczas gdy u innych objawy te będą niewidoczne.
Zapamiętaj !
1) Testy różnicowe (w tym przypadku „różnicowanie strukturalne”) takie jak zgięcia odcinka szyjnego, zgięcie grzbietowe stopy, przywodzenie stawu biodrowego w trakcie wykonywania SLR wykazują umiarkowaną (moderate) do istotnej (substantial) rzetelność u pacjentów z bólem w dolnym odcinku lędźwiowym oraz w mieszanej grupie uczestników.
2) Jeżeli SLR jest wykonywany bez diagnostyki różnicowej, metaanalizy wykazują, że wiarygodność jest tylko średnia (fair). Dlatego aby zwiększyć ją należy dodać do SLR testy różnicowe określające, czy problem jest związany z strukturami nerwowymi czy innymi.
3) Metaanaliza nie była możliwa dla testów Crossed SLR ani dla SLR wywołanego poniżej pewnego zakresu ruchomości. Zatem dowody pozostają niejednoznaczne.
Bibliografia
1) Nee RJ, Coppieters MW, Boyd BS. Reliability of the straight leg raise test for suspected lumbar radicular pain: A systematic review with meta-analysis. Musculoskelet Sci Pract. 2022 Feb 20;59:102529. doi: 10.1016/j.msksp.2022.102529. Epub ahead of print. PMID: 35245880.
Dariusz Ciborowski
Grzegorz Ślęczka
