Podczas pracy z pacjentem ortopedycznym po urazie czy operacji warto pamiętać o aspekcie psychologicznym. Nie możemy skupiać się wyłącznie na problemie związanym z fizjologicznym gojeniem się uszkodzonych struktur, lecz także na nastawieniu pacjenta, jego pewności siebie i gotowości do powrotu do aktywności. Jak zatem obiektywnie określić poziom pewności siebie pacjenta w procesie rehabilitacji? Z pomocą przychodzi nam kwestionariusz ACL-RSI (który możesz pobrać na końcu wpisu).
UWAGA: Jest to 17 z cyklu 52 artykułów na temat dolegliwości i badania narządu ruchu. Pozostałe artykuły znajdziesz na naszym blogu.
Aspekt psychologiczny
Wielu sportowców, którzy przeszli rekonwalescencję po operacji ACL, zgodzi się, że regeneracja psychiczna jest czasami gorsza niż fizyczna. W końcu sportowcy są przyzwyczajeni do bólu fizycznego w czasie treningu czy zawodów (czasem nawet go oczekują), ale długa droga do wyzdrowienia może sprawić, że wielu sportowców poczuje się sfrustrowanych i przygnębionych, kończąc z niższą samooceną niż kiedyś. Sportowcy często budują pewność siebie dzięki walce i sukcesom osiąganym w sporcie, a drużyna jest częścią ich życia społecznego i stylu życia. Kiedy ktoś nagle traci te rzeczy z powodu kontuzji, może to być szczególnie trudne mentalnie. Reaume i wsp. w swoim badaniu wskazali na 3 główne czynniki, które mają kluczowe znaczenie w procesie zdrowienia:
– Ocena poznawcza: co myślimy o urazie i jego związku z naszym życiem i celami.
– Reakcja emocjonalna: jak czujemy się w związku z urazem, naszą przyszłością oraz jak wpływa to na nastrój i energię.
– Reakcja behawioralna: co robimy w odpowiedzi na uraz i utratę funkcji, tj. planowanie i wykonanie.
Proces powrotu do zdrowia
Phelan i wsp. zbadali za pomocą kwestionariusz ACL-RSI 499 sportowców po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego w okresie do 9 miesięcy od rekonstrukcji, oraz zbadali 103 zdrowych sportowców z grupie kontrolnej. Następnie porównano wyniki obu grup. Poniżej znajduje się skład grupy po rekonstrukcji więzadła ACL (ryc. 1) oraz wyniki, jakie uzyskali przy użyciu kwestionariusza ACL-RSI (ryc.2).
WNIOSEK: badanie podaje wartości normatywne dla sportowców po urazie więzadła ACL za pomocą kwestionariusza ACL-RSI, dając punkt odniesienia dla powrotu do zdrowia po rekonstrukcji ACL, ale także odzwierciedlając świadomość ryzyka kontuzji u sportowców bez kontuzji. Wyniki ACL-RSI dziewięć miesięcy po operacji nie powróciły jeszcze do poziomów obserwowanych w grupach kontrolnych bez odnotowanego uszkodzenia.
Czym jest kwestionariusz ACL-RSI?
ACL-RSI jest kwestionariuszem składającym się z 12 pytań badający aspekt mentalny pacjenta po urazie więzadła krzyżowego przedniego. Skala podana jest w zakresie 0-100, gdzie 0 oznacza największą obawę, a 100 największą pewność siebie. Często aspekt psychologiczny, zaburzone spojrzenie na własną cielesność i „uszkodzoną” kończynę może sprawić, że rehabilitacja będzie wydłużała się w czasie i będzie mniej efektywna. Dodatkowo percepcja bólu może być zaburzona, przez co pacjent będzie doświadczał bólu, nawet jeśli kolano jest już wyleczone. Pamiętajmy jednak, że nie jesteśmy psychologami, dlatego powinniśmy pracować w interdyscyplinarnym zespole – w tym z psychologiem.
1. Czy jesteś pewny, że możesz powrócić do poprzedniego poziomu usportowienia (przed operacją)?
0 – wcale nie jestem pewny, 100 – jestem pewny
2. Czy uważasz, że istnieje prawdopodobieństwo, że doznasz urazu podczas powrotu do sportu?
0 – bardzo duże prawdopodobieństwo, 100 – małe prawdopodobieństwo
3. Czy jesteś zdenerwowany podczas uprawiania Twojej aktywności fizycznej/sportu?
0- ekstremalnie zdenerwowany 100 – wcale
4. Czy jesteś pewny, że Twoje kolano „nie ucieknie” ponownie podczas uprawiania Twojej aktywności fizycznej/sportu?
0 – wcale nie jestem pewny, 100 – jestem pewny
5. Czy jestes pewny, że możesz wrócić do sportu nie skupiając się na swoim kolanie?
0- wcale nie jestem pewny, 100 – jestem pewny
6. Czy uważasz za frustrujące, że musisz myśleć o swoim kolanie w odniesieniu do twojego sportu?
0 – bardzo frustrujące, 100 – wcale nie frustrujące
7. Czy czujesz strach przez ponowny uraz przez uprawianie twojego sportu?
0 – bardzo się boję, 100 wcalę się nie boję
8. Czy jesteś pewny, że Twoje kolano wytrzmuje obciążenia ?
0- wcale nie jestem pewny, 100 – jestem pewny
9. Czy boisz się przypadkowego urazu kolana podczas uprawiania Twojego sportu?
0 – bardzo się boję, 100 wcalę się nie boję
10. Czy myśli o konieczności poddania się operacji i rehabilitacji uniemożliwiają Ci uprawianie sportu?
0 – cały czas, 100 – wcale
11. Czy jesteś pewny swojej zdolności do osiągania dobrych wyników w swoim sporcie?
0- wcale nie jestem pewny, 100 – jestem pewny
12. Czy czujesz się spokojny podczas uprawiania Twojego sportu ?
0 – wcale, 100 – w pełni spokojny
Powrót do sportu – indywidualne podejście
W fizjoterapii nie powinniśmy koncentrować się na jednym narzędziu. Skala ACL-RSI może być bardzo dobra, jednak sama w sobie jest nie wystarczająca. Inne testy/ kwestionariusze, które możemy wykorzystać są to:
– The International Knee Document Committee (IKDC).
– Siła mięśni czworogłowych uda oraz kulszowo-goleniowych.
– Siad na skrzynie do kąta 90 stopniw kolanie i biodrze.
– Step-down endurance test.
– The modified Star Excursion Balance test.
– Y – Balance Test.
– Hop Testy.
Są to przykładowe testy, które można zastosować w naszej praktyce gabinetowej. Powrót do zdrowia zatem powinien opierać się o model biopsychospołeczny uwzględniając wiele czynników
Podsumowanie
1) ACL-RSI wydaje się dobrym i prostym testem w celu badania pewności siebie pacjenta.
2) Nie skupiajmy się na jednym aspekcie np. psychologicznym. Pamiętajmy również o innych sferach, które należy rozwijać podczas powrotu do zdrowia.
3) Edukujmy pacjenta używając odpowiednich słów. Implikowanie mu, że „kolano jest zniszczone” może doprowadzić do kinesiofobii i utrwalenia w nim obawy.
Kliknij tutaj i pobierz formularz aCL-RSI
Dariusz Ciborowski
Grzegorz Ślęczka
Bibliografia
1) ACL-RSI Questionnare https://www.medstarhealth.org/-/media/project/mho/medstar/services/pdf/acl-rsi.pdf
2) A comparison of anterior cruciate ligament – Return to sports after injury (ACL-RSI) scores of male athletes nine-months Post-ACL reconstruction with matched uninjured controls. B.Phelan, E.King, Richter, K.Webster, E.Falvey.
3) David C. Flanigan, Joshua S. Everhart, Angela Pedroza, Tyler Smith, Christopher C. Kaeding, Fear of Reinjury (Kinesiophobia) and Persistent Knee Symptoms Are Common Factors for Lack of Return to Sport After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction, Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery, Volume 29, Issue 8, 2013
4) Psychological aspects of ACL rehabilitation. John Reaume, MD, MHSA; Dana Reaume, PsyD; and Melissa A. Christino, MD
5) Sadeqi, Mansour & Klouche, Shahnaz & Bohu, Yoann & Herman, Serge & Lefevre, Nicolas & Gerometta, Antoine. (2018). Progression of the Psychological ACL-RSI Score and Return to Sport After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: A Prospective 2-Year Follow-up Study From the French Prospective Anterior Cruciate Ligament Reconstruction Cohort Study (FAST). Orthopaedic Journal of Sports Medicine. 6. 232596711881281. 10.1177/2325967118812819.
Więcej na temat testów klinicznych
Książka „Testy kliniczne w fizjoterapii. Badanie narządu ruchu”. Ponad 250 testów do oceny mięśni, kości i stawów na 350 stronach:
E-book „Testy kliniczne w fizjoterapii. Badanie narządu ruchu”. Ponad 250 testów do oceny mięśni, kości i stawów na 350 stronach w wersji elektronicznej:
Kurs online „Testy kliniczne w fizjoterapii. Badanie narządu ruchu”. Ponad 200 filmów uczących poprawnego wykonania testów:
Kursy stacjonarne „Diagnostyka ortopedyczna w fizjoterapii. Testy kliniczne” w całej Polsce:
W skrócie: Testy kliniczne w fizjoterapii, książka Testy Kliniczne w fizjoterapii, kursy dla fizjoterapeutów, techników fizjoterapii, lekarzy, masażystów, terapeutów manualnych, studentów fizjoterapii i medycyny